قطعات لاستیکی : آشنایی با انواع ضربه گیر لاستیکی خودروهای سنگین

لاستیک‌ها یکی از موادی هستند که در ساخت قطعات مختلف صنعتی کاربرد زیادی دارند. به خصوص در ساخت قطعات خودرو؛ زیرا تعداد زیادی از قطعات خودرو ارتعاش و لرزش‌ دارند و این لرزش‌ها باید با استفاده از مواد لاستیکی کاهش پیدا کرده یا از بین بروند تا قطعات در طی زمان آسیب کمتری ببینند. بدین صورت عملکرد و ایمنی وسایل نقلیه تامین می‌شود. البته یکی دیگر از کاربردهای این قطعات، به عنوان عایق الکتریکی است که در درجه اهمیت بعدی قرار می‌گیرد. 

قطعات لاستیکی خودرو به شکل‌های متفاوتی مانند بالشتک، واشرها و اورینگ‌ها که برای آب‌بندی مورد استفاده قرار می‌گیرند، قطعات عایق‌بندی و ضربه‌گیرهای لاستیکی برای میرایی لرزش، کاهش نویز و ... تولید می‌شوند. عملکرد و دوام قطعات به نوع، درجه و کیفیت لاستیک مورد استفاده بستگی دارد. بنابراین قطعات لاستیکی باید با توجه به نیاز و ویژگی‌های خودرو انتخاب شوند. 

انواع قطعات لاستیکی خودرو 

همانطور که گفتیم قطعات لاستیکی متنوعی در خودرو وجود دارد. در ادامه مهم‌ترین و متداول‌ترین قطعات لاستیکی را مرور می‌کنیم. 
واشرهای لاستیکی: این قطعات دیسک‌های لاستیکی نازکی هستند که برای آب‌بندی اتصالات، جلوگیری از نشت مایع یا گاز، برای ایجاد فاصله یا به عنوان ضربه‌گیر بین قطعات فلزی استفاده می‌شوند.
گیره‌های لاستیکی: این‌ها حلقه‌های لاستیکی هستند که در سوراخ‌های پانل‌های فلزی یا پلاستیکی برای محافظت از سیم‌ها یا کابل‌ها در برابر آسیب و به منظور کاهش لرزش و نویز قرار می‌گیرند.
درپوش‌های لاستیکی: این قطعات لاستیکی برای پوشاندن سوراخ‌ها یا منافذ در لوله‌ها، سوپاپ‌ها یا سایر قسمت‌های خودرو استفاده می‌شوند تا از ورود یا خروج خاک، گرد و غبار، رطوبت یا اجسام خارجی به سیستم جلوگیری کنند.
اورینگ‌ها: اورینگ‌ها یا حلقه‌های لاستیکی دایره‌ای برای آب‌بندی اتصالات و جلوگیری از نشت مایعات یا گازها استفاده می‌شوند. این حلقه‌ها که نازک‌تر از واشرهای لاستیکی هستند، همچنین به عنوان فاصله‌دهنده یا ضربه‌گیر بین قطعات فلزی مورد استفاده قرار می‌گیرند. 
بوش‌های لاستیکی: بوش‌های لاستیکی کاربردی همانند ضربه‌گیرها دارند و برای جذب ضربه، به حداقل رساندن ارتعاش بین قطعات، مقاومت در برابر سایش بین قطعات متحرک و به حداقل رساندنِ نیاز به روانکاری، طراحی شده‌اند. 
قطعات لاستیکی دیگری هم در خودرو وجود دارند که عملکردها و کاربردهای خاص خود را دارند. قطعاتی مانند جنت‌ها و شیلنگ‌های لاستیکی، بالشتک‌ها، دیافراگم‌های لاستیکی، دسته موتورها و ضربه‌گیرها، لنت‌ها و ... 

 

انواع قطعات لاستیکی در سیستم‌های مختلف خودرو از ضربه‌گیرها در موتور و گیربکس گرفته تا آب‌بندی و مهر و موم درها و پنجره‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. 

 

چگونه قطعات لاستیکی مناسب خودرو را انتخاب کنیم؟

قطعات لاستیکی نقش مهمی در عملکرد خودرو دارند. به همین دلیل بهتر است به درستی و با دقت انتخاب شوند تا خودرو بهترین کارکرد را داشته باشد. در ادامه مهم‌ترین عواملی که باید برای انتخاب قطعات لاستیکی در نظر داشته باشید را آورده‌ایم. 

عملکرد و محل قرار  گرفتن قطعه لاستیکی در خودرو

قطعات لاستیکی مختلف، نقش‌ها و الزامات متفاوتی در خودرو دارند. بنابراین هنگام انتخاب نوع و درجه لاستیک باید عملکرد و محل قرارگیری قطعه را در نظر بگیرید. به عنوان مثال، واشر لاستیکی که برای آب‌بندی خطوط حرکت سوخت استفاده می شود باید در برابر روغن و حرارت مقاوم باشد؛ در حالی که واشر لاستیکی که برای آب‌بندی پنجره‌ها استفاده می‌شود باید در برابر اشعه UV و هوا مقاوم باشد.

کیفیت و دوام قطعه 

همه قطعات لاستیکی کیفیت یکسانی ندارند. عملکرد و طول عمر قطعات بسته به کیفیت و درجه لاستیک استفاده شده، متفاوت است. بنابراین در انتخاب نوع و درجه لاستیک باید کیفیت و دوام قطعه را در نظر بگیرید. به طور مثال لاستیک طبیعی (NR) خاصیت ارتجاعی خوبی دارد، اما در برابر گرما و روغن مقاومت ضعیفی دارد؛ در حالی که لاستیک مصنوعی در برابر گرما و روغن مقاومت بهتری دارد اما خاصیت کششی و ارتجاعی کمتری دارد. 

هزینه و در دسترس بودن قطعه

هزینه و در دسترس بودن قطعات لاستیکی خودرو بسته به نوع، درجه و مقدار لاستیک مورد استفاده می‌تواند متفاوت باشد. بنابراین، هنگام انتخاب نوع و درجه لاستیک، باید بودجه و در دسترس بودن خود را در نظر بگیرید.

چرا از لاستیک در ساخت قطعات خودرو استفاده می‌شود؟

لاستیک به دلیل خواص فیزیکی فراوانی که دارد، در ساخت قطعات مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از این کاربردها، در ساخت قطعات قسمت‌های مختلف خودرو است. یکی از خواص لاستیک، توانایی آب‌بندی و عایق بودن است که آن را برای ساخت واشرها، اورینگ‌‌ها و ... مناسب ساخته است. این قطعات از نشتی جلوگیری می‌کنند و به عنوان مثال برای مهر و موم کردن رادیاتور به منظور حفظ فشار در سیستم خنک‌کننده و جلوگیری از نشتی مایع خنک‌کننده مورد استفاده قرار می‌گیرد. 
یکی دیگر از ویژگی‌های آن، انعطاف‌پذیری بالا و امکان دریافت ارتعاشات و خنثی کردن آن‌ها است. این ویژگی نیز برای ساخت انواع بوش‌ها، ضربه‌گیرها، لنت‌های لاستیکی، لوله‌ها و اتصالات عالی است. این خاصیت ارتعاش بین قطعات و نیاز به روانکاری را را به حداقل می‌رساند. همچنین به خاطر عدم رسانایی، برای پوشش سیم‌های برق و محافظت از قطعات حساس الکتریکی مانند شمع‌ها استفاده می‌شود. 

ویژگی‌های مهم قطعات لاستیکی خودرو 

قطعات لاستیکی خودرو خودرو باید ویژگی‌های خاصی داشته باشند تا در شرایط چالش برانگیز بتوانند عملکرد خوبی داشته باشند. این ویژگی ها شامل

• مقاومت در برابر پارگی 
• غیر قابل اشتعال
• انعطاف‌پذیری
• دوام بالا 
• توانایی تحمل کورس‌های حرکتی با سرعت بالا و به مدت طولانی 
• مقاومت در برابر دما
• تحمل فشار 
• توانایی مقاومت در برابر اشعه ماوراء بنفش و ازن

قطعات لاستیکی باید در برابر پارگی مقاوم باشند تا در برابر نیروهای وارده مقاومت کنند. خواص غیر قابل اشتعال برای اطمینان از ایمنی سیستم‌های خودرو در صورت احتمال آتش‌سوزی بسیار مهم است. انعطاف‌پذیری نیز اجزای لاستیکی را قادر می‌سازد تا با اشکال و اندازه‌های مختلف مطابقت داشته باشند و به خوبی بخش موردنظر را آب‌بندی کنند. 

فرآیندهای ساخت قطعات لاستیکی

قطعات لاستیک طی فرآیندهایی پیچیده و مرحله به مرحله برای تولید هر چه بهتر محصولات، تهیه می‌شوند. این فرآیندها شامل موارد زیر است:

• قالب‌گیری تزریقی
• قالب‌گیری انتقالی
• قالب‌گیری فشاری
• اتصال لاستیک به فلز
• و اکستروژن لاستیک

فرآیند اکستروژن معمولا برای ایجاد مقاطع پیچیده با ابعاد ثابت مورد استفاده قرار می‌گیرد. ریخته‌گری با تزریق لاستیک مذاب به داخل قالب تحت فشار بالا، تولید قطعات لاستیکی با کیفیت بالا با تلرانس‌های بسیار پایین را تضمین می‌کند. قالب‌گیری تزریقی نیز برای تولید اجزای لاستیکی با اندازه و شکل‌های پیچیده است که از طریق تزریق مواد مذاب به داخل حفره قالب و سپس خنک‌سازی و انجماد انجام می‌شود. 
 

تا به اینجا در مورد اهمیت قطعات لاستیکی در خودرو صحبت کردیم. در ادامه یکی از مهم‌ترین قطعه لاستیکی خودرو، یعنی انواع ضربه‌گیر لاستیکی را معرفی می‌کنیم تا این قطعه مهم را بشناسید و در نهایت برای خرید ضربه گیر لاستیکی اقدام کنید. 

ضربه گیر لاستیکی چیست؟

ضربه‌ گیرهای لاستیکی کاربردهای متنوعی دارند. هر جا که به قطعه‌ای برای کم کردن یا از بین بردن اصطکاک نیاز باشد، از ضربه‌گیرها استفاده می‌شود. جنس ضربه‌گیرها معمولا از مواد با انعطاف‌پذیری بالا ساخته می‌شود و لاستیک، به عنوان یکی از مواد قابل انعطاف، گزینه بسیار خوبی است. یکی از کاربردهای اصلی ضربه‌گیرها، در خودروها است. خودروها اجزای مکانیکی و پرتحرکی مانند موتور و گیربکس دارند و برای کاهش لرزش ناشی از این اجزا، کاهش یا حذف اصطکاک از ضربه‌گیر استفاده می‌شود. در ضمن ضربه‌گیرها احتمال سایش و پارگی قسمت‌های مختلف بدنه را کاهش داده و باعث افزایش دوام اجزای خودرو می‌شود. ضربه گیر لاستیکی معمولا از موادی مانند لاستیک طبیعی یا NR، نئوپرن یا EPDM ساخته می‌شود. علاوه بر این شکل و طراحی ضربه گیرهای لاستیکی به کاربرد آن‌ها بستگی دارد. 

چرا به ضربه گیر لاستیکی نیاز داریم؟ 

اجزای مختلف خودرو مانند موتور، جعبه دنده‌ و ... به دلیل تحرکی که دارند، دچار اصطکاک و سایش می‌شوند. این شوک‌های وارده باعث سایش، شکست و گرمای اضافی می‌شود. در صورتی که این تنش‌ها و ارتعاشات کاهش پیدا نکنند، در نهایت بازدهی و عمر قطعات کاهش پیدا می‌کند. به همین دلیل استفاده از تجهیزاتی مانند ضربه گیرهای لاستیکی که این تنش‌ها یا ارتعاشات را کاهش دهد، ضروری به نظر می‌رسد. به این صورت عمر قطعات و در کل عمر خودرو افزایش پیدا می‌کند. 

ضربه‌گیر یا دمپرها، قطعات یا تجهیزات مکانیکی یا هیدرولیکی هستند که به منظور کاهش یا حذف تنش‌ها و ارتعاشات ناشی از حرکات قطعات مختلف خودرو، مورد استفاده قرار می‌گیرند. معمولا جنس ضربه گیر لاستیکی است و خاصیت دمپینگ یا میرایی انرژی جنبشی و تبدیل آن به گرما را دارد. 

مزایای ضربه گیر لاستیکی 

ضربه گیرها یکی از قطعات لاستیکی هستند که کاربردهای متنوعی دارند و در انواع و اقسام شکل‌ها و اندازه‌ها طراحی و تولید می‌شوند. اما همه این قطعات یک هدف اصلی دارند و برای کاهش یا از بین بردن تنش‌ها و ارتعاشات مورد استفاده قرار می‌گیرند. مزایای این قطعات نیز مشترک است و به صورت زیر بیان می‌شود: 

• تغییر شکل تنها با نیروی کم و برگشت‌پذیری در برابر دفرمگی 
• انعطاف‌پذیری بالا در برابر ضربه و تنش  
• مقاومت بالا در برابر دماهای بالا و پایین 
• حرکات جانبی و محوری همزمان 
• سبکی وزن 
• جذب صدا 
• کاهش اتلاف حرارت 
• مقاومت بالا در برابر سیکل‌های حرکتی مداوم 
• مقاومت بالا در برابر خوردگی و شوک‌های الکتریکی 

آشنایی با انواع ضربه گیر لاستیکی 

همانطور که گفتیم ضربه‌گیرهای لاستیکی در شکل و اندازه‌های مختلف طراحی و تولید می‌شوند. هر یک کاربردهای مختلفی دارند و در موقعیت‌های خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ادامه با برخی از انواع ضربه گیر لاستیکی آشنا می‌شویم. 

ضربه گیر لاستیکی پیچ دار

ضربه‌گیرهای پیچ‌دار به دو صورت یک سر پیچ و دو سر پیچ تولید می‌شوند. هر یک از این ضربه‌گیرها با توجه به شرایط مورد استفاده قرار می‌گیرند و به عنوان عاملی برای کاهش دامنه برخورد و اصطکاک کاربرد دارند. این ضربه‌گیرها با توجه به نوع کاربرد و شرایط در ابعاد و اشکال و با متریال مختلف تولید می‌شوند. متریال اصلی این ضربه‌گیرها، فلز و لاستیک است. یکی از ضربه گیرهای پرکاربرد در این دسته، ضربه گیر دو سر پیچی است که در کشنده‌های سنگین اسکانیا مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

دمپرهای لاستیکی 

دمپرهای لاستیکی، نوع دیگری از ضربه گیرها هستند. این اجزای ضد لرزش، همانند ضربه گیرها از لاستیک و فلز ساخته شده‌اند. وظیفه این دمپرها، کاهش لرزش از طریق کم کردن حرکت‌های نسبی و ایجاد یک اتصال لاستیکی بین تجهیزات سخت است. این نوع ضربه گیر طوری ساخته می‌شود که لاستیک به صفحه‌ای فلزی شامل تعدادی سوراخ ثابت، متصل می‌شود. 

لرزه‌گیر، یکی از قطعات لاستیکی مهم 

لرزه‌گیرهای لاستیکی به دو صورت ساده و پیچیده طراحی و تولید می‌شوند. لرزه گیر نیز به عنوان یک قطعه لاستیکیِ جاذب 

• صدا 
• شوک 
• لرزش 
• تنش‌های انقباضی و انبساطی

مورد استفاده قرار می‌گیرد. وظیفه اصلی لرزه گیر این است که از انتقال لرزش‌ها و شوک‌ها جلوگیری کند. لرزه‌گیرها در صنایع مختلفی مانند 

• خودروسازی  
• صنایع دریایی و کشتیرانی 
• هوافضا 
• صنایع نفتی و پتروشیمی 
•  نساجی  
• صنایع آب، برق و گاز  

کاربرد بسیار زیادی دارند. 

جنس ضربه گیرهای لاستیکی چیست؟ 

ضربه‌گیرها معمولا از فلز و لاستیک ساخته می‌شوند. جنس فلز معمولا فولاد یا آلومینیوم است و از لاستیک طبیعی (NR)، SBR و NBR به عنوان بخش damper یا میراگر استفاده می‌شود. ترکیبات متریال مورد استفاده در ضربه گیر بر اساس شرایط موجود مانند

• درجه حرارت‌های بالا 
• وجود محیط اسیدی یا بازی 
• وجود روغن‌های مختلف صنعتی و غیر صنعتی 
• نور خورشید 
• و ... 

انتخاب می‌شود. در صورتی که در تولید ضربه‌گیر از متریال با کیفیت و مناسب استفاده نشود، روی کارایی ضربه گیر تاثیر می‌گذارد. 

ضربه گیرهای لاستیکی، قطعات لاستیکی قالب گیری شده‌ای هستند که برای کاهش تنش و ارتعاشات یا جداسازی قطعات خودرو از یکدیگر به منظور کاهش یا حذف اصطکاک استفاده می‌شوند. سپرهای لاستیکی که به طور گسترده در انواع وسایل نقلیه مورد استفاده قرار می‌گیرند، می‌توانند سایش و پارگی قسمت‌های مختلف بدنه و قطعات را کاهش داده و دوام قطعات و خودرو را افزایش دهد. 

حرف آخر 

ضربه گیر لاستیکی یکی از پرکاربردترین قطعات در کاهش لرزش و تنش در خودروها است. خودروها و کشنده‌های سنگین به دلیل تحرک زیادی که بدنه و اجزای درونی آن‌ها دارند، به انواع ضربه‌گیرها در بخش‌های مختلف مانند کابین، موتور، گیربکس و ... نیاز دارند. این ضربه گیرها تنش‌های وارده به اجزا را جذب کرده و از تکان‌های شدید جلوگیری می‌کنند. در عین حال باعث افزایش کارایی و عمر خودرو می‌شوند. شرکت اسپیکو با سابقه طولانی در تولید قطعات خودروهای سنگین، تولید کننده ضربه گیر لاستیکی خودروهای سنگین ولوو و اسکانیا با برترین کیفیت است. می‌توانید برای اطلاع از قیمت ضربه گیر لاستیکی با شماره 03142499029 الی 03142499031 تماس بگیرید.  

منبع: canadarubbergroup | onisrubber | zetwerk

سوالات متداول