علائم خرابی واتر پمپ

واترپمپ یا پمپ آب وظیفه انتقال آب از رادیاتور از طریق موتور و عقب را بر عهده دارد. خودروی شما باید جریان ثابتی از مایع خنک‌کننده از رادیاتور در سرتاسر موتور داشته باشد تا خنک و در دمای مطلوب بماند. اگر پمپ آب به درستی کار کند، ماشین شما دمای کارکرد ثابتی را حفظ کرده و به آرامی کار می‌کند. بنابراین شما را به راحتی به هر کجا که بخواهید می‌رساند. هنگامی که علائم خرابی پمپ آب در وسیله نقلیه شما ظاهر می‌شود، می‌تواند منجر به مشکلات جدی موتور شود. 
پمپ آب با به گردش درآوردن مقدار کافی مایع خنک‌کننده در قسمت‌های حیاتی آن، اطمینان حاصل می‌کند که موتور به خوبی کار می‌کند. موتور ظرفی است که به طور دائم انفجارهای کنترل شده در آن رخ می‌دهد. به این ترتیب، دمای داخل می‌تواند به نسبت‌های بسیار بالایی برسد. بنابراین چیزی که نیاز داریم یک خنک‌کننده است که همه چیز را تحت کنترل داشته باشد. یک واترپمپ از پس این کار برمی‌آید. در این مقاله از سایت اسپیکو هر آن چیزی که باید در مورد واترپمپ بدانید را آورده‌ایم. با ما همراه باشید. 

واترپمپ چه کار می‌کند؟ 

پمپ آب، مایع خنک‌کننده را از رادیاتور از طریق سیستم خنک‌کننده، به داخل موتور و به رادیاتور برمی‌گرداند. گرمایی که مایع خنک‌کننده از موتور می‌گیرد، به هوای رادیاتور منتقل می‌شود. احتمالا بدون پمپ آب، موتور بیش از حد گرم می‌شود و این می‌تواند باعث آسیب جدی به موتور شود. واترپمپ‌ها دارای طول عمر هستند و باید در فاصله زمانی که دفترچه راهنمای مالک پیشنهاد می‌کند، تعویض شوند.

وظایف واترپمپ خودرو چیست؟ 

• گردش آب (Circulation): واتر پمپ مایع خنک کننده را از طریق موتور، رادیاتور و هسته گرمکن به گردش در می‌آورد تا به تنظیم دمای موتور کمک کند. 
• تنظیم دما (Temperature regulation): پمپ آب با گردش مایع خنک‌کننده در داخل موتور، به دفع گرمای تولید شده توسط فرآیند احتراق و حفظ موتور در محدوده دمایی بهینه خود کمک می‌کند. 
• روانکاری (Lubrication): برخی از واتر پمپ‌ها برای روانکاری شفت و یاتاقان‌ و به منظور اطمینان از روان بودن عملکرد خودرو طراحی شده‌اند.
• آب‌بندی (Sealing): برخی از واتر پمپ‌ها کاملا مهر و موم شده‌اند تا از نشت مایع خنک‌کننده جلوگیری کنند.
• زمان‌بندی (Timing): در برخی موتورها از پمپ آب برای به حرکت درآوردن زنجیر یا تسمه تایم نیز استفاده می‌شود که به هماهنگ نگه داشتن سوپاپ‌ها و پیستون‌های موتور کمک می‌کند.

انواع مختلف واتر پمپ 

واترپمپ‌ها انوع و اقسام مختلفی داشته و هر یک کاربرد مخصوص به خود را دارند. برخی برای اتومبیل‌ها و برخی دیگر در دستگاه‌های دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند. همانطور که قطعات خودروهای مختلف، مانند انواع سواری، ماشین‌های باری، وانت و ... با هم تفاوت دارند، واترپمپ‌های متنوعی هم برای خودروهای مختلف وجود دارد. در ادامه با انواع واتر پمپ ها در خودروهای مختلف آشنا می‌شویم. 

• واترپمپ گریز از مرکز: واترپمپ‌های گریز از مرکز از یک پروانه برای تولید نیروی گریز از مرکز استفاده می‌کنند. این نوع واترپمپ مایع خنک‌کننده را از طریق سیستم به حرکت درمی‌آورد. واترپمپ‌های گریز از مرکز معمولا در اتومبیل‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند و به دلیل دوام و کارایی خود شناخته می‌شوند. 
• واتر پمپ دنده‌ای: این نوع واترپمپ‌ از چرخ‌دنده‌ها برای انتقال انرژی از موتور به مایع خنک‌کننده مورد استفاده قرار می‌گیرند و باعث گردش آن در سیستم می‌شوند. واترپمپ دنده‌ای معمولا در وسایل نقلیه سنگین هستند و به دلیل سرعت جریان بالا و دوام خود شناخته می‌شوند. 
• واترپمپ پروانه‌ای: این نوع واتر پمپ از یک پروانه برای فشار دادن مایع خنک کننده به داخل سیستم استفاده می‌کند. واترپمپ پروانه‌ای شبیه واترپمپ‌های گریز از مرکز و معمولا کوچکتر هستند و در وسایل نقلیه کوچک و جمع و جور (compact car) استفاده می شوند. 
• واتر پمپ پره‌ای: این نوع واترپمپ از چند پره برای به حرکت درآوردن مایع خنک‌کننده در سیستم استفاده می‌کند. واترپمپ پره‌ای به قابل اطمینان بودن شناخته می‌شوند و اغلب در وسایل نقلیه نیازمند به جریان خنک‌کننده بالا استفاده می‌شوند. 
• واترپمپ توربین: این نوع واترپمپ از چرخ توربین برای حرکت مایع خنک‌کننده در سیستم استفاده می‌کند و شبیه واترپمپ‌های گریز از مرکز هستند. واترپمپ توربینی کارآمدتر بوده و اغلب در وسایل نقلیه با عملکرد بالا با طراحی پروانه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. 

در این مورد باید توجه داشت که انواع مختلف واترپمپ، بسته به نوع خودرو، مدل خودرو و نیازهای خاص موتور مورد استفاده قرار می‌گیرند

دلایل رایج خرابی واترپمپ

پمپ آب خودروی شما بخش بسیار مهمی از سیستم خنک‌کننده آن است. ماشین شما بدون واترپمپ ممکن است در اثر گرمای بیش از حد آسیب جدی ببیند. پمپ آب ماشین شما نمی‌تواند برای همیشه دوام بیاورد و در صورت آسیب دیدن می‌تواند غیرقابل استفاده شود. اگر این اتفاق بیفتد، تعویض آن در اسرع وقت برای جلوگیری از آسیب بیشتر به وسیله نقلیه شما بسیار مهم است.

1. آب‌بندی نامناسب

آب‌بندی بین محفظه پمپ آب و بلوک موتور از نشت مایع خنک‌کننده از موتور و از ورود هوای اضافی به سیستم خنک‌کننده جلوگیری می‌کند. در صورتی که واترپمپ به درستی آب‌بندی نشده باشد، اگر خودرو برای هفته‌ها کار نکند، یا اگر مایع خنک‌کننده خورنده باشد، ممکن است از کار بیفتد. هوای اضافی در سیستم خنک‌کننده هم می‌تواند منجر به خوردگی یا کاهش راندمان پمپ شود. حباب‌های هوا که در بلوک‌های موتور گیر کرده‌اند نیز منجر به گرم شدن موضعی بلوک موتور می‌شود.

2. شل بودن قرقره درایو واترپمپ

یکی دیگر از مشکلات احتمالی، قرقره درایو شل یا متزلزل است. اگر قرقره محرک پمپ آب در حال لرزش باشد، بلبرینگ‌های قرقره فرسوده شده و در نهایت از کار می‌افتند. این کار راندمان پمپ را قبل از اینکه در نهایت باعث خرابی شود، کاهش می‌دهد. علاوه بر این، قرقره متحرک باعث عدم تعادل پروانه پمپ آب و در نهایت خرابی پمپ می‌شود. به این دلایل، توصیه می‌شود که قرقره متحرک پمپ آب همزمان با خود پمپ آب تعویض شود. در واقع، بسیاری از پمپ‌های آب با قرقره درایو نصب شده ارائه می‌شوند.

3. کمربند (belt) خراب یا شکسته

در بازرسی‌های منظم باید تسمه‌ای که قرقره پمپ آب را به حرکت در می‌آورد (در صورت وجود)، بررسی شود. کمربند (belt) نباید ساییده شده، ترک خورده یا لیز بخورد. اگر تسمه به اندازه کافی محکم نیست، باید طبق مشخصات آن سفت شود و این سفتی به طور مرتبا بررسی شود. تسمه خراب به معنای پمپ آب غیر کارکرده است که به اندازه پمپ آب خراب فاجعه بار است. اگر تسمه بیش از حد سفت شده باشد، باید آن را تعویض کرد و کشش را دوباره تنظیم کرد. در غیر این صورت ممکن است به قرقره محرک پمپ آسیب برساند و منجر به خرابی زودرس یاتاقان شود.

4. خوردگی واترپمپ

اگرچه تشخیص آن سخت‌ است، اما خوردگی واترپمپ‌های زیادی را از بین برده است. خوردگی اغلب زمانی رخ می‌دهد که سیال در سیستم خنک‌کننده به درستی نگهداری نشود؛ یا زمانی که سیال با مخلوطی که شامل آب لوله کشی است، جایگزین شود. توجه کنید که هنگام پر کردن مجدد سیستم‌های خنک‌کننده همیشه باید از آب مقطر استفاده شود. متأسفانه خوردگی تنها زمانی قابل تشخیص است که پمپ آب نیاز به تعمیر داشته باشد. پمپ شروع به نشتی می‌کند، پروانه‌های پمپ خورده می‌شوند و در نتیجه راندمان کاهش پیدا می‌کند. همچنین آب‌بندی بین بلوک و پمپ آسیب خواهد دید و نشت می‌کند. اما همه این مشکلات راه چاره دارد. می‌توانید با تعمیر و نگهداری دقیق از مشکلات واترپمپ جلوگیری کنید.
ممکن است یک واترپمپ در اثر فرسودگی معمولی از کار بیفتد؛ که البته این امر حداقل در مورد واترپمپ‌های با کیفیت رایج نیست. اغلب اوقات خرابی پمپ آب در نتیجه تعمیر و نگهداری ناکافی است. برای جلوگیری از خرابی پمپ آب، شما باید به عنوان مصرف‌کننده در مورد اهمیت تخلیه و شستشوی دوره‌ای مایع خنک‌کننده در سیستم خود آموزش ببینید.

علائم خرابی واتر پمپ

همانطور که گفتیم واترپمپ وظیفه خنک ماندن موتور را دارد و به عملکرد بهتر سیستم خنک‌کننده کمک می‌کند. با این حال، واترپمپ معیوب یا آسیب دیده می‌تواند برای ماشین شما خطر داشته باشد. اما نگران نباشید! خرابی پمپ آب چندین علامت دارد که می‌توانید به سرعت آنها را تشخیص دهید. در ادامه این علائم را مرور کرده‌ایم.

1. نشت مایع خنک‌کننده

واترپمپ دارای واشرهای متعددی است که ممکن است به مرور زمان آسیب ببینند یا فرسوده شوند. در این حالت ممکن است مایع خنک‌کننده نشت کند و زیر خودرو چکه کند. اگر متوجه مایع خنک‌کننده (در بیشتر موارد مایع سبز یا قرمز) در قسمت مرکزی جلوی خودرو خود شدید، وقت آن رسیده که پمپ آب را بررسی کنید.

2. گرمای بیش از حد موتور

هدف اصلی یک پمپ آب، عبور دادن مایع خنک‌کننده از طریق موتور برای خنک کردن آن است. اگر پمپ آب این کار را انجام ندهد، ممکن است موتور بیش از حد گرم شود. مشکلات گرمایی می‌تواند باعث مشکلاتی مانند ترک خوردن سرسیلندر، سوختن پیستون و آسیب دیدن واشر سر شود. پس هر گاه با این مشکل رو به رو شوید، می‌توانید بفهمید که ممکن است واترپمپ از کار افتاده باشد.

واترپمپ وظیفه خنک ماندن موتور را دارد و به عملکرد بهتر سیستم خنک‌کننده کمک می‌کند.

3. صداهای گوشخراش و ناله مانند

معمولا وقتی مشکلی برای پولی پیش می‌آید، این مشکل به صورت صدا از سمت جلوی خودرو به گوش می‌رسد. این مشکل معمولا به دلیل قرارگیری نامناسب قرقره یا مشکلات بلبرینگ در داخل پمپ ایجاد می‌شود. متأسفانه هنگامی که یاتاقان‌های پمپ فرسوده می‌شوند، به معنی پایان راه برای قطعه است و باید به دنبال واتر پمپ جایگزین باشید.

4. زنگ زدگی و خوردگی واترپمپ

در بسیاری از موارد، مایع خنک‌کننده آلوده می‌تواند باعث ایجاد حباب، زنگ زدگی و خوردگی پروانه شود. این امر باعث می‌شود پمپ در حرکت مایع خنک‌کننده بی اثر باشد و منجر به آسیب بیشتر به تمام اجزای سیستم خنک‌کننده شود. همچنین ممکن است به طور کامل به موتور خودرو آسیب برساند. بنابراین، این چیزی است که ما نباید از آن غافل شویم.

5. خروج بخار از زیر کاپوت

اگر هنگام رانندگی یا حتی در حال توقف متوجه خروج بخار از جلوی موتور شدید، یک نشانه فوری از گرم شدن بیش از حد موتور را مشاهده کرده‌اید. همانطور که در بالا توضیح داده شد، هنگامی که پمپ آب به درستی کار می‌کند و خنک‌کننده را به رادیاتور در حال کار می‌رساند، موتور دمای ثابتی را حفظ می‌کند. اگر متوجه شدید بخار از جلوی موتور می‌آید، باید به مکان امنی بروید و در اسرع وقت با مکانیک تماس بگیرید.

6. سوراخ یا سیستم نشتی در سمت خشک واترپمپ

نکته آخر این است که می‌توانید سوراخ‌های پمپ آب را به دلیل تشکیل حباب در ورودی مایع خنک‌کننده پمپ مشاهده کنید. فشار افزایش می‌یابد، حباب‌ها منفجر می‌شوند و آسیب می‌رسانند. صرف نظر از وضعیت وسیله نقلیه، پمپ آب از کار می‌افتد و با گذشت زمان، آ‌ب‌بندی‌های بیرونی شروع به شکستن و خراب شدن می‌کنند. اگر صاحبان خودرو حتی سمت خشک پمپ آب را چک کنند، ممکن است سوراخ‌هایی وجود داشته باشد. و این یکی از نشانه‌های بد بودن پمپ آب است. به همین دلیل رانندگان باید خودروی خود را در اسرع وقت نزد مکانیک ببرند.

روش جلوگیری از خرابی واتر پمپ

برای اینکه از خرابی واترپمپ جلوگیری کنید، باید یک سری اقدامات را به طور مرتب اجرا کنید. در ادامه یک سری پیشنهادها برایتان داریم. حتما این موارد را اجرا کنید. شارژ کردن به موقع سطح مایع خنک‌کننده باعث می‌شود پمپ آب به طور موثر و بدون انسداد کار کند. برای اینکه از خرابی واترپمپ جلوگیری کنید، به یاد داشته باشید که مایع خنک‌کننده بر اساس توصیه شرکت سازنده آن، در فواصل زمانی مناسب و موردنظر تعویض کنید. در صورتی که مایع خنک‌کننده کهنه شود، واترپمپ زنگ می‌زند و قطعا به دردسر خواهید افتاد.

باید از محکم بودن تسمه‌ای که پمپ آب را به حرکت در می‌آورد مطمن شوید. نباید هیچ نشانه‌ای از سایش یا آسیب وجود داشته باشد. شل بودن یا شکستگی تسمه می‌تواند باعث از کار افتادن پمپ آب شود. بنابراین یکی دیگر از مواردی که باید در نظر داشته باشید این است که تسمه واترپمپ را با دقت تعویض کنید. در زمان تعویض در نظر داشته باشید که تسمه با پولی تسمه تراز باشد. شلی یا سفتی بیش از حد تسمه باعث بروز مشکل می‌شود. 

وقتی موعد تعویض واتر پمپ سر می‌رسد، به تعویض تسمه ‌تایم هم توجه داشته باشید. تسمه‌تایم فرسوده باعث خرابی واتر پمپ می‌شود. معمولا عمر مفید این دو قطعه هم‌زمان است. بهتر است سیستم خنک کننده به طور منظم شستشو داده شود و مایع خنک‌کننده جایگزین شود تا از ایجاد زنگ‌زدگی، خوردگی و سایر آلاینده‌هایی که می‌توانند به پمپ آب آسیب برسانند، جلوگیری شود. پمپ آب و شیلنگ‌ها از نظر نشتی بررسی شوند و شیلنگ‌ها یا واشرهای آسیب دیده تعویض شوند. 
باید واترپمپ آب و کل سیستم خنک‌کننده از نظر گرفتگی بازرسی شود و هرگونه زباله که جریان مایع خنک‌کننده را مسدود کرده است، برداشته شود. بهتر است مایع خنک‌کننده بر اساس برنامه سرویس توصیه شده برای خودرو تعویض شود یا در صورت لزوم و در مواقع ضروری، از نوع مایع خنک کننده توصیه شده توسط سازنده خودرو استفاده شود. به هر حال خودرو باید به طور مرتب بررسی شود؛ خصوصا با گذشت زمان و بالا رفتن سن خودرو که باید تشخیص سریع انجام شده و اقدامات لازم برای رفع مشکل انجام شود. 

نکاتی که باید هنگام انتخاب پمپ آب کامیون در نظر بگیرید

هنگام انتخاب پمپ آب جایگزین برای کامیون، باید یک سری عوامل را در نظر گرفت:
• سازگاری با مدل و برند کامیون: مدل‌های مختلف واترپمپ‌ برای همه کامیون‌ها مناسب نیستند؛ اما باید پمپی انتخاب شود که با برند و مدل خاص خودرو سازگار باشد. علاوه بر این باید به موتور کامیون نگاه کنید، زیرا در انتخاب پمپ آب مورد نیازتان به شما کمک می‌کند.
• کیفیت پمپ آب: واترپمپ یک کامیون، عنصری اساسی برای عملکرد صحیح کامیون است؛ زیرا وظیفه خنک کردن موتور خودرو را بر عهده دارد. بنابراین بسیار مهم است پمپ آبی را انتخاب کنید که با مواد با کیفیت و با تضمینی که دوام آن را در طول زمان پشتیبانی می‌کند، تولید شده باشد.
• تولیدکننده قابل اعتماد: معمولا به این موضوع در زمان انتخاب پمپ آب کامیون توجه زیادی نمی‌شود؛ اما انتخاب یک برند معتبر می‌تواند تفاوت ایجاد کند. بهتر است با تامین کننده‌ای که سابقه طولانی دارد و بر اساس استانداردهای کیفی تعیین شده کار می‌کند، همکاری کنید.

برای آشنایی با سایر موارد مشابه، می‌توانید مقالات زیر را ببینید: 

• علائم خرابی بلبرینگ کلاچ 
• علائم خرابی دسته موتور چیست؟ 
• مراحل تعمیر گیربکس اتوماتیک

 
منبع: counterman | idolz | bigotires | gmb | jdpower

سوالات متداول